Spontaniczna aktywność fizyczna dla seniorów – czym jest NEAT i jak korzystać z jej potencjału w starszym wieku?

Spontaniczna aktywność fizyczna, czyli NEAT, to kluczowy element zdrowego starzenia się. Aktywny senior, który dba o codzienny ruch w naturalny sposób, może liczyć na lepszą kondycję, sprawniejszy metabolizm i większą niezależność. Zwiększanie NEAT nie wymaga dużego wysiłku, wystarczy drobna zmiana nawyków, aby czerpać korzyści zdrowotne i wspierać długowieczność.

Sprawdź też:

• Aktywny senior na emeryturze – dlaczego nie warto siedzieć na kanapie?
• Czy istnieją sposoby na długowieczność i co ma z tym wspólnego zdrowy mikrobiom?
• Jak dbać o zdrowie po 60-tym roku życia?
• Mikrobiom u seniorów – jak zadbać o starzejący się mikrobiom?
• Probiotyki dla seniorów – kiedy warto je stosować?
• W jaki sposób mikrobiom zmienia się wraz ze starzeniem się organizmu? Dlaczego osoby 60+ potrzebują dedykowanego probiotyku?
• Polifarmakoterapia – jak wpływa na nasz mikrobiom?
• Dieta dla seniora – co jeść w wieku 60, 70 i 80 lat? Jak powinno wyglądać żywienie osób starszych?

Czym jest NEAT i dlaczego jest ważna dla seniorów?

NEAT to suma energii, jaką organizm zużywa na wszelką spontaniczną aktywność fizyczną, taką jak np.:

• wstawanie z krzesła,
• spacerowanie,
• sprzątanie,
• ogrodnictwo,
• gestykulacja.

W przeciwieństwie do planowanych ćwiczeń, takich jak jogging czy siłownia, NEAT obejmuje naturalną aktywność fizyczną, wpisaną w codzienność.

Dla seniorów, którzy nie zawsze mogą angażować się w intensywne ćwiczenia, NEAT może stać się kluczowym elementem zdrowego stylu życia. Badania pokazują, że wyższy poziom spontanicznej aktywności fizycznej wiąże się z lepszym metabolizmem, zdrowszym układem krążenia i mniejszym ryzykiem chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2 i nadciśnienie^[1].

Jak spontaniczna aktywność fizyczna NEAT wpływa na zdrowie seniorów?

Korzyści płynące ze spontanicznej aktywności fizycznej obejmują:

1. Lepszą kondycję układu krążenia: Regularne poruszanie się w ciągu dnia poprawia krążenie krwi, zmniejszając ryzyko miażdżycy i chorób serca.
2. Utrzymanie masy mięśniowej: Nawet proste czynności, jak wchodzenie po schodach, pomagają zachować masę mięśniową, której utrata postępuje wraz z wiekiem.
3. Wsparcie metabolizmu: Spontaniczna aktywność fizyczna zwiększa wydatek energetyczny, co może zapobiegać przyrostowi tkanki tłuszczowej.
4. Zdrowie kostne: Aktywność sprzyja utrzymaniu gęstości kości.
5. Poprawę funkcji poznawczych: Ruch wspomaga ukrwienie mózgu, co wpływa na lepszą pamięć i koncentrację.

Jak zwiększyć poziom NEAT w starszym wieku?

Nie trzeba intensywnie trenować, aby czerpać korzyści z aktywności ruchowej. Oto kilka sposobów na zwiększenie NEAT w codziennym życiu seniora.

Więcej spacerów

Nawet krótkie przechadzki po domu lub po osiedlu poprawiają krążenie i metabolizm. Warto wybierać chodzenie, zamiast windy czy samochodu.

Prace domowe

Mycie okien, ścieranie kurzu, gotowanie – to wszystko zwiększa spontaniczną aktywność fizyczną i poprawia zdrowie.

Ogrodnictwo

Sadzenie roślin, pielenie grządek czy podlewanie kwiatów to świetne sposoby na ruch na świeżym powietrzu.

Zabawy z wnukami

Aktywizacja seniorów poprzez wspólne gry na świeżym powietrzu z rodziną przynosi nie tylko korzyści zdrowotne, ale i radość.

Taniec i muzyka

Nawet kilka minut tańca dziennie może poprawić nastrój i zwiększyć poziom NEAT.

Częstsze wstawanie

Zamiast siedzieć przez długie godziny, warto wstawać co kilkanaście minut, robić lekkie przysiady lub rozciąganie.

Spontaniczna aktywność fizyczna NEAT a długowieczność

Badania nad społecznościami długowiecznych ludzi, np. mieszkańcami tzw. „niebieskich stref” (Blue Zones), wskazują, że ich sekret długiego życia tkwi w codziennej spontanicznej aktywności fizycznej. Starsi mieszkańcy Okinawy czy Sardynii nie uprawiają sportu w klasycznym tego słowa znaczeniu, ale pozostają w ruchu przez większość dnia^[2] – zajmują się ogrodem, gotują, chodzą na piechotę czy dbają o dom.

Długowieczność nie wynika więc z intensywnych treningów, lecz z regularnego, naturalnego ruchu, który jest wpleciony w codzienność. Wzmożona spontaniczna aktywność fizyczna może pomóc seniorom nie tylko zachować zdrowie, ale także cieszyć się samodzielnością i lepszą jakością życia przez długie lata.

Przypisy:

^[1] James A. Levine, Nonexercise activity thermogenesis (NEAT): environment and biology, 2004, https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpendo.00562.2003

^[2] Dan Buettner, Sam Skemp, Blue Zones, Lessons From the World’s Longest Lived, Am J Lifestyle Med. 2016 Jul 7;10(5):318–321. doi: 10.1177/1559827616637066, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6125071/