Spontaniczna aktywność fizyczna, czyli NEAT, to kluczowy element zdrowego starzenia się. Aktywny senior, który dba o codzienny ruch w naturalny sposób, może liczyć na lepszą kondycję, sprawniejszy metabolizm i większą niezależność. Zwiększanie NEAT nie wymaga dużego wysiłku, wystarczy drobna zmiana nawyków, aby czerpać korzyści zdrowotne i wspierać długowieczność.
Sprawdź też:
- Aktywny senior na emeryturze – dlaczego nie warto siedzieć na kanapie?
- Czy istnieją sposoby na długowieczność i co ma z tym wspólnego zdrowy mikrobiom?
- Jak dbać o zdrowie po 60-tym roku życia?
- 10 pomysłów na wczasy dla seniora – jak aktywnie spędzić czas na wyjeździe?
- Senior na wakacjach, czyli jak przygotować się do podróży za granicę?
- Co ćwiczyć po 60. i 70. roku życia? Jakie ćwiczenia i aktywności będą odpowiednie dla seniora?
Czym jest NEAT i dlaczego jest ważna dla seniorów?
NEAT to suma energii, jaką organizm zużywa na wszelką spontaniczną aktywność fizyczną, taką jak np.:
- wstawanie z krzesła,
- spacerowanie,
- sprzątanie,
- ogrodnictwo,
- gestykulacja.
W przeciwieństwie do planowanych ćwiczeń, takich jak jogging czy siłownia, NEAT obejmuje naturalną aktywność fizyczną, wpisaną w codzienność.
Dla seniorów, którzy nie zawsze mogą angażować się w intensywne ćwiczenia, NEAT może stać się kluczowym elementem zdrowego stylu życia. Badania pokazują, że wyższy poziom spontanicznej aktywności fizycznej wiąże się z lepszym metabolizmem, zdrowszym układem krążenia i mniejszym ryzykiem chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2 i nadciśnienie[1].
Jak spontaniczna aktywność fizyczna NEAT wpływa na zdrowie seniorów?
Korzyści płynące ze spontanicznej aktywności fizycznej obejmują:
- Lepszą kondycję układu krążenia: Regularne poruszanie się w ciągu dnia poprawia krążenie krwi, zmniejszając ryzyko miażdżycy i chorób serca.
- Utrzymanie masy mięśniowej: Nawet proste czynności, jak wchodzenie po schodach, pomagają zachować masę mięśniową, której utrata postępuje wraz z wiekiem.
- Wsparcie metabolizmu: Spontaniczna aktywność fizyczna zwiększa wydatek energetyczny, co może zapobiegać przyrostowi tkanki tłuszczowej.
- Zdrowie kostne: Aktywność sprzyja utrzymaniu gęstości kości.
- Poprawę funkcji poznawczych: Ruch wspomaga ukrwienie mózgu, co wpływa na lepszą pamięć i koncentrację.
Jak zwiększyć poziom NEAT w starszym wieku?
Nie trzeba intensywnie trenować, aby czerpać korzyści z aktywności ruchowej. Oto kilka sposobów na zwiększenie NEAT w codziennym życiu seniora.
Więcej spacerów
Nawet krótkie przechadzki po domu lub po osiedlu poprawiają krążenie i metabolizm. Warto wybierać chodzenie, zamiast windy czy samochodu.
Prace domowe
Mycie okien, ścieranie kurzu, gotowanie – to wszystko zwiększa spontaniczną aktywność fizyczną i poprawia zdrowie.
Ogrodnictwo
Sadzenie roślin, pielenie grządek czy podlewanie kwiatów to świetne sposoby na ruch na świeżym powietrzu.
Zabawy z wnukami
Aktywizacja seniorów poprzez wspólne gry na świeżym powietrzu z rodziną przynosi nie tylko korzyści zdrowotne, ale i radość.
Taniec i muzyka
Nawet kilka minut tańca dziennie może poprawić nastrój i zwiększyć poziom NEAT.
Częstsze wstawanie
Zamiast siedzieć przez długie godziny, warto wstawać co kilkanaście minut, robić lekkie przysiady lub rozciąganie.
Sprawdź też:
- Mikrobiom u seniorów – jak zadbać o starzejący się mikrobiom?
- Probiotyki dla seniorów – kiedy warto je stosować?
- W jaki sposób mikrobiom zmienia się wraz ze starzeniem się organizmu? Dlaczego osoby 60+ potrzebują dedykowanego probiotyku?
- Polifarmakoterapia – jak wpływa na nasz mikrobiom?
- Dieta dla seniora – co jeść w wieku 60, 70 i 80 lat? Jak powinno wyglądać żywienie osób starszych?
Spontaniczna aktywność fizyczna NEAT a długowieczność
Badania nad społecznościami długowiecznych ludzi, np. mieszkańcami tzw. „niebieskich stref” (Blue Zones), wskazują, że ich sekret długiego życia tkwi w codziennej spontanicznej aktywności fizycznej. Starsi mieszkańcy Okinawy czy Sardynii nie uprawiają sportu w klasycznym tego słowa znaczeniu, ale pozostają w ruchu przez większość dnia[2] – zajmują się ogrodem, gotują, chodzą na piechotę czy dbają o dom.
Długowieczność nie wynika więc z intensywnych treningów, lecz z regularnego, naturalnego ruchu, który jest wpleciony w codzienność. Wzmożona spontaniczna aktywność fizyczna może pomóc seniorom nie tylko zachować zdrowie, ale także cieszyć się samodzielnością i lepszą jakością życia przez długie lata.
Przypisy:
[1] James A. Levine, Nonexercise activity thermogenesis (NEAT): environment and biology, 2004, https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpendo.00562.2003
[2] Dan Buettner, Sam Skemp, Blue Zones, Lessons From the World’s Longest Lived, Am J Lifestyle Med. 2016 Jul 7;10(5):318–321. doi: 10.1177/1559827616637066, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6125071/
