Polifarmakoterapia – co to jest?
Polifarmakoterapia, czyli stosowanie kilku leków jednocześnie, jest częstą praktyką w leczeniu wielu chorób, szczególnie u osób starszych. Jednak oprócz bezpośredniego wpływu na stan zdrowia i leczenia wielu chorób, wielolekowość ma również istotny wpływ na mikrobiom, czyli zbiór mikroorganizmów żyjących w naszym organizmie.
Wielolekowość – czy leki mogą zmieniać skład mikrobiomu?
Mikrobiom składa się z bakterii, wirusów, grzybów i innych mikroorganizmów, które współżyją z nami, pełniąc kluczową rolę w naszym zdrowiu, w tym w trawieniu, odporności i nawet w regulacji nastroju. 90% mikrobiomu stanowią bakterie kwasu mlekowego.[1] Zmiany w mikrobiomie mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, w tym do zwiększonego ryzyka infekcji, zaburzeń trawiennych i nawet przewlekłych chorób. Niektóre leki mogą znacząco zmieniać skład mikrobiomu. Zwłaszcza jeśli chodzi o mikrobiom u seniorów.
Jakie leki mają negatywny wpływ na mikrobiom?
Negatywny wpływ na nasz mikrobiom mogą mieć:
Antybiotyki
Mogą one zmniejszać różnorodność bakteryjną w jelitach[2], co może prowadzić do długotrwałych skutków dla zdrowia jelit. Zwłaszcza jeśli są one przyjmowane z innymi leki, mogącymi osłabiać mikrobiom.
Inhibitory pompy protonowej (IPP)
To leki powszechnie stosowane w leczeniu choroby refluksowej, które również mogą negatywnie wpływać na mikrobiom. Stosowanie IPP jest związane ze zmianami w składzie bakteryjnym jelit, co może zwiększać ryzyko infekcji jelitowych.[3]
Leki przeciwdepresyjne
Takie jak inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), również mogą wpływać na mikrobiom. Mogą one zmieniać skład mikrobiomu jelitowego, co może mieć wpływ na zachowanie i nastrój.
Interakcje między różnymi lekami w ramach polifarmakoterapii mogą wpływać na mikrobiom w sposób, który nie jest jeszcze do końca poznany i zrozumiany. Kompleksowość tych interakcji stanowi wyzwanie dla badań naukowych, ale jednocześnie otwiera nowe możliwości terapeutyczne, na przykład poprzez dostosowanie terapii lekowej do indywidualnego składu mikrobiomu pacjenta.
Na obecną chwilę można jednak założyć, że konieczne jest zachowanie ostrożności w przepisywaniu leków, zwłaszcza w przypadku długotrwałego leczenia oraz wychwytywanie sygnałów, które mogą świadczyć o zaburzeniu mikrobiomu. Jeśli pojawiają się u Ciebie takie objawy, jak zaburzenia jelitowe, czy spadek odporności warto porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.
Polipragmazja – minimalizowanie skutków
Ponieważ przyjmowanie wielu leków równocześnie może negatywnie odbijać się na mikrobiomie, zwłaszcza u osób starszych, warto równocześnie go wzmacniać. Jak najlepiej to robić? Dobrze jest włączyć do diety źródła probiotyków, takie jak kiszonki czy fermentowane przetwory mleczne, prebiotyki, takie jak banany, cebula, czosnek albo wzmacniać mikrobiom suplementami z probiotykami lub synbiotykami (po 60. roku życia warto sięgnąć po probiotyki dla seniorów). W ten sposób można zmniejszyć negatywne skutki wielolekowości, jakie wywiera ona na nasz mikrobiom.
Bibliografia:
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4709861/
